Motywacje wolontariuszy w Polsce

Blisko połowa wszystkich organizacji pozarządowych w Polsce nie zatrudnia w ogóle płatnego personelu, a pozostałe podmioty sfery non-profit czynią to sporadycznie i w niewielkim zakresie¹. Główną siłą, która napędza ponad 80 tysięcy organizacji pozarządowych w Polsce są pracujący bez wynagrodzenia społecznicy – członkowie stowarzyszeń, przedstawiciele władz organizacji, wolontariusze.

Oblicze wolontariatu w ostatnim czasie mocno się zmieniło. Dzisiejsi społecznicy to nie tylko działający z potrzeby serca altruiści, ale zróżnicowana grupa osób, których do zaangażowania skłaniają rozmaite rodzaje motywacji – od współczucia osobom w trudnej sytuacji, po chęć przeżycia przygody czy wzbogacenia swojego CV.

Poznanie motywacji wolontariuszy w Polsce jest więc zadaniem nie tylko interesującym (niewiele mamy w kraju szeroko zakrojonych badań tego zagadnienia), ale również ważnym praktycznie. Znając specyfikę motywacji wolontariuszy można skuteczniej zarządzać ich pracą, powierzać im zadania bardziej ich satysfakcjonujące, lepiej adresować ogłoszenia i kampanie społeczne. Świadomość własnych motywacji może pomóc wolontariuszom wybrać takie zadania, których wykonanie przyniesie im większą satysfakcję.

Głównym celem badania jest poznanie głównych typów motywacji wolontariuszy w Polsce. W projekcie wykorzystane zostanie jedno z najczęściej stosowanych na świecie narzędzi badania motywacji społeczników, kwestionariusz funkcji wolontariatu (VFI - Volunteer Functions Inventory²). Według naszej najlepszej wiedzy, nie było jeszcze w Polsce ogólnokrajowego badania wykorzystującego ten kwestionariusz.

Poza wiedzą o specyfice motywacji wolontariuszy w Polsce, badanie powinno dostarczyć odpowiedzi na kilka innych pytań: czy kwestionariusz VFI można stosować w kontekście Polski, a jeśli nie – w jaki sposób należy go zmodyfikować? Czy istnieje związek między rodzajem motywacji do wolontariatu, charakterem wykonywanej pracy a satysfakcją z działalności społecznej? W jakim stopniu psychologiczne i ekonomiczne teorie wyjaśniające zaangażowanie w wolontariat są do siebie podobne?

W ramach badania przeprowadzonych zostanie 700 krótkich wywiadów telefonicznych z wolontariuszami z całej Polski oraz 40 wywiadów pogłębionych. W efekcie badania powstaną artykuły naukowe, prace licencjackie oraz dostępna dla innych naukowców zanonimizowana baza danych surowych. Informacje o postępie prac badawczych będą na bieżąco zamieszczane na stronie. 

---

¹ Przewłocka, J., Adamiak, P., Herbst, J., Podstawowe fakty o organizacjach pozarządowych. Raport z badania, Stowarzyszenie Klon/Jawor, 2012

²  Clary, E., Snyder, M., Ridge, R., Copeland, J., Stukas, A., Haugen, J., Miene, P., Understanding and Assesing the Motivations of Volunteers: A Functional Approach, Journal of Personality and Social Psychology, 1998, vol. 74, nr 6, s.1516-1530. 

---

  Projekt badawczy realizowany jest na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu i jest finansowany ze środków Narodowego Centrum Nauki (wyniki konkursu dostępne są TUTAJ, konkurs sonata, panel hs4). Projekt zostanie zakończony w listopadzie 2015 roku.